این روزها فرآیند محافظت از رنگ بدنه و ظاهر خودرو وارد مرحلهای جدید شده است. دیگر با زیاد شدن آلاینده های صنعتی تنها شستوشوی منظم یا واکس دورهای بدنه خودرو برای حفظ درخشش بدنه کافی نیست؛ راهکارها و تکنولوژی های جدیدی مثل نانو سرامیک مخصوصا خود ترمیم برای محافظت از سطح خودرو به وجود آمده که نه تنها از سطح خودرو در برابر عوامل مخرب محافظت میکند، بلکه توانایی ترمیم خراش های سطحی و آسیب های جزئی روی خود سرامیک را نیز دارد. اما سوال اینجاست که دقیقا سرامیک خود ترمیم چیست؟ آیا واقعاً میتواند جلوی آسیب های فیزیکی را بگیرد؟ در ادامه این مطلب کارواکس به بررسی دقیق این فناوری میپردازیم.
سرامیک خود ترمیم چیست؟
پوشش سرامیک خود ترمیم (Self-Healing Ceramic Coating) یک نوع نانو سرامیک خودرو با فرمولاسیون پیشرفته از پوششهای پلیمری تقویت شده که برای محافظت دو چندان از بدنه خودرو طراحی شده است.
با استفاده از این فناوری نانو سطحی مقاوم تر، براق تر روی رنگ خودرو ایجاد میکند. اما ویژگی اصلی و منحصر به فرد این نوع سرامیک ها براقیت یا سطح سختی آن ها نیست بلکه قابلیت ترمیم خودکار خراشها و آسیبهای فیزیکی جزئی آنها است؛ قابلیتی موثر که آن را از پوششهای نانو سرامیک معمولی کاملاً متمایز میکند. این پوشش از ترکیبات پلیمری ویژهای تشکیل شده است که در برابر آسیب های فیزیکی سطحی مقاومت بالایی دارد و در صورت بروز خط و خشهای سطحی، با دریافت گرما میتواند سطح آسیب دیده را بازسازی کرده و ظاهر صدمه دیده سرامیک و در مجموع بدنه خودرو را به حالت اولیه بازگرداند.
مکانیزم عملکرد خود ترمیمی یک نانو سرامیک چگونه است؟
وقتی روی بدنهی خودرویی که با سرامیک خود ترمیم پوشیده شده آآسیب های فیزیکی جزئی و سطحی ایجاد میشود، این خراش ها روی لایهی سرامیکی که روی بدنه است ایجاد شده و به رنگ اصلی خودرو نفوذ نمیکند. سرامیک خود ترمیم از موادی تشکیل شده که خاصیت " Self-Healing " دارند؛ یعنی با وارد شدن آسیبهای سطحی به بدنه و رنگ خودرو ساختار مولکولی لایه سرامیک دچار تغییر و آسیب میشود اما با تحریک گرمایی دوباره به حالت اولیه بازمیگردد و به اصطلاح بهتر خود را در آن نقطه ترمیم میکند. در واقع این پوشش همانند یک لایه زنده و هوشمند عمل کرده ، به نوعی که خراشهای سطحی را موقتی در نظر میگیرد و با قرارگیری در معرض نور خورشید یا دمای بالاتر از ۵۰ درجه سانتیگراد (برای مثال با استفاده از آب گرم یا دستگاههای گرمایشی) این خراشها به مرور محو و ترمیم شده و سطح دوباره صاف و براق میشود.
تفاوت نانو سرامیک خود ترمیم با دیگر نانو سرامیک ها
به زبان ساده هر دو عضو یک خانواده هستند و به عنوان پوششهای محافظتی برای بدنه خودرو شناخته میشوند. اما تفاوت اصلی آنها در نوع عملکرد در برابر آسیب های فیزکی سطحی است. نانو سرامیکها با ایجاد یک لایهی سخت و شفاف روی رنگ خودرو از آن در برابر آسیبهای محیطی محافظت میکنند؛ اما در صورت ایجاد صدمه این لایه به خودی خود قابلیت بازسازی ندارد؛ در اینجاست که خاصیت منحصر به فرد نانو سرامیک خود ترمیم به لطف فناوریهای نوین نانو و استفاده از پلیمرهای تقویت شده و حافظهدار در برابر حرارت واکنش نشان داده و خراشهای سطحی را بهصورت خودکار ترمیم میکند. این ویژگی باعث شده که نانو سرامیکهای خود ترمیم انتخابی بسیار حرفه ای و بهتر و البته اندکی گرانتر نسبت به دیگرهم خانواده های خود باشند.
جدول مقایسه این دو مدل نانو سرامیک
ویژگیها |
نانو سرامیک معمولی |
نانو سرامیک خود ترمیم |
قابلیت ترمیم آسیب های سطحی |
ندارد |
دارد (با گرما فعال میشود) |
مقاومت در برابر خراش |
متوسط به بالا |
بسیار بالا |
نوع عملکرد |
سدی در برابر آسیب های سطحی |
محافظی هوشمند و ترمیمپذیر |
نیاز به مراقبت بعد از اجرا |
متوسط |
کمتر از نوع معمولی |
میزان ماندگاری |
۲ تا 4 سال |
۳ تا 6 سال یا بیشتر |
قیمت |
با توجه به برند متغیر |
بیشتر از نوع معمولی |
مناسب برای مناطق گرم |
تا حدی مناسب |
بسیار مناسب (به دلیل خودترمیمی) |
انواع پوشش نانوسرامیکی
پوششهای نانوسرامیکی که برای محافظت از بدنه خودرو استفاده میشوند در چند نوع مختلف با توجه به خاصیت فیزیکی و شیمیایی و البته ویژگی های منحصر به فرد خود در بازار عرضه میگردند. تفاوت این مدلها در ترکیبات شیمیایی، میزان سختی، قدرت چسبندگی و مقاومت در برابر عوامل محیطی مانند آب، گرد و خاک، مواد شیمیایی و نور خورشید و حتی خودترمیم بودن است. هر نوع از این پوششها بسته به نیاز کاربر و شرایط آب و هوایی، مزایا و عملکرد خاص خود را دارد. در ادامه سه نوع اصلی پوشش نانوسرامیک خودرو را مقایسه میکنیم:
نوع پوشش نانو سرامیک |
جنس پوشش |
خاصیت شیمیایی |
خاصیت فیزیکی (از 1 کم تا 5 بیشترین) |
ماندگاری |
کاربرد و عملکرد |
خود ترمیم |
فرمولاسیون جدید پلیمرهای خاص |
5 |
5 |
4 تا 7 سال |
عملکرد حرفه ای و خودرو های لوکس |
بر پایه SiO2 |
پلیمر دی اکسید سیلیکون |
4 |
4 |
2 تا 5 سال |
رایج ترین در بازار و عملکرد همهجانبه |
بر پایه TiO2 |
پلیمر دی اکسید تیتانیوم |
3 |
3 |
1 تا 3 سال |
ضد آلودگی سطوح و عملکرد صنعتی |
هیبریدی |
ترکیب پلیمره های SiO2 و TiO2 |
4 |
4 |
2 تا 5 سال |
افزایش عملکرد همه جانبه سطوح |
بر پایه گرافن |
اکسید گرافن و SiO2 |
5 |
5 |
3 تا 6 سال |
عملکرد حرفه ای همه سطوح |
اسپری سرامیک |
پلیمر و SiO2 رقیق |
3 |
1 |
1 ماه تا 1 سال |
استفاده خانگی و موقتی |
مزایا و معایب پوشش سرامیکی خودترمیم
همانطور که در بخشهای قبلی اشاره شد، پوشش نانو سرامیک یکی از مدرنترین روشها و فناوری های محافظت از بدنه خودرو بهشمار میرود که با ایجاد یک لایه نازک و غیرقابلنفوذ عملکردی فراتر از ظاهر براق و تمیز به همراه دارد. اما برای داشتن انتخابی آگاهانه و بهصرفه لازم است این فناوری را از دو جنبهی مثبت و منفی و نگاهی اجمالی دقیق به مزایا و چالشهای احتمالی این پوشش داشته باشیم.
مزایای پوشش نانو سرامیکی
- محافظ طولانی اشعه UV و عوامل محیطی: این پوشش با تشکیل یک لایهی مقاوم، مانع از نفوذ اشعه UV، اکسیداسیون، گردوغبار، باران اسیدی و فضولات پرندگان به رنگ بدنه خودرو میشود.
- درخشندگی و جلوه ظاهری فوقالعاده: نانو ذرات موجود در این پوشش، سطح بدنه را براق، صیقلی و گاها از حالت کارخانهای زیباتر نگه میدارند.
- خاصیت آبگریزی قوی و کاهش دفعات شستوشو: به دلیل این خاصیت جالب مانع از ماندگاری و چسبندگی لکهای ناشی از باران و آلودگی های محیطی میشود و پاک کردن و شست و شوی بدنه را بسیار آسانتر میکند؛ همین امر سبب میشود دفعات شست و شو در بازه های طولانی تر و دفعات کمتری انجام شود.
- افزایش مقاومت در برابر حرارت و مواد شیمیایی: پوشش نانو سرامیکی در برابر گرمای شدید و تماس با مواد شوینده یا شیمیایی معمول، مقاومت بالایی دارد.به همین دلیل است که این پوشش رنگ خودرو را از عموم آسیب ها مصون نگه می دارد.
- افزایش ارزش خودرو هنگام فروش: حفظ سلامت ظاهر بدنه خودرو بدون رنگپریدگی یا خراش یا هرگونه آسیب فیزیکی و شیمیایی، تأثیر مستقیم در قیمت فروش خودرو در آینده دارد.
- ترمیم ظاهری خراشهای سطحی: یک پوشش نانو سرامیک اگر از خانواده خودترمیم باشد با قرارگیری در معرض گرما، قابلیت ترمیم سطحی آسیب های فیزیکی روی خود را دارند. به همین ترتیب شما همیشه سطح خودرو را براق و بدون ایراد میبینید.
معایب پوشش نانو سرامیکی
- هزینه نسبتاً بالا: قیمت نهایی اجرای پوشش نانو سرامیک هایی که شامل مواد مرغوب و اجرای حرفهای است، قطعا بیشتر از روشهای سنتی مانند واکس خودرو یا پولیش های دستی است.
- زمان بر بودن فرآیند اجرا: اجرای این پوشش بهصورت دقیق و چندمرحلهای انجام میشود و گاهی تا چند روز زمان میبرد.
- نیاز به نیروی متخصص و محیط کنترلشده: اجرای نادرست میتواند منجر به ایجاد رد، هاله یا کاهش اثربخشی پوشش نانو شود .گرچه در مواردی ممکن است حتی صدمات جبران ناپذیر به سطح رنگ خودرو برساند.
- عدم محافظت کامل در برابر ضربه یا خراش عمیق: در برابر آسیب های فیزیکی شدید یا خراشهای عمیق، مقاومت خاصی ندارد و تنها این پوشش لایه ای سطحی روی بدنه است.
- نیاز به مراقبت پس از اجرا: در هفتههای اول باید از شستوشو خودداری کرد. بزرگترین نکته در نانو سرامیک، نگهداری اصولی و استاندارد پس از اجرای آن است.
نتیجهگیری
امروزه که حفظ زیبایی و سلامت رنگ بدنه خودرو به اندازه عملکرد فنی آن اهمیت پیدا کرده، پوشش های نانو سرامیک خودرو از جمله نوع خودترمیم آن به عنوان یک راهکار هوشمندانه و بادوام، جایگاه ویژهای میان طرفداران خودرو یافته است. این فناوری پیشرفته با کمک فرمولاسیون های مختلف که برای نیاز های متفاوت ما عرضه شده است نه تنها لایهای محافظتی در برابر آسیب های محیطی مانند آفتاب، گرد و غبار، فضولات پرندگان و مواد شیمیایی ایجاد میکند، بلکه توانایی ترمیم صدمات سطحی وارد شده به خود پوشش را نیز دارد. هرچند استفاده از نانو سرامیک نیازمند صرف هزینه و دقت بالا در اجرای آن است اما در بلند مدت میتواند ارزش و ظاهر خودرو را به صورت چشمگیری حفظ کند و تجربهای متفاوت از نگهداری خودرو را برای شما رقم بزند. بنابراین اگر به دنبال راهکاری ماندگار و کارآمد برای حفاظت از رنگ بدنه خودرو خود هستید، پوشش های نانو سرامیک خودترمیم میتوانند انتخابی هوشمندانه باشند.